Pod nazwą azbest kryje się grupa włóknistych minerałów krzemianowych o dużej elastyczności, wytrzymałości na rozciąganie, dużej odporności na wysokie i niskie temperatury, oraz na działanie czynników chemicznych w tym również i kwasów. Dobre własności fizyko-chemiczne i mechaniczne oraz niskie przewodnictwo cieplne, zadecydowały w przeszłości o powszechnym zastosowaniu azbestu w budownictwie a szczególnie do produkcji płyt dachowych i elewacyjnych, rur i rozmaitych akcesoriów instalacyjnych.
Wyroby zawierające azbest klasyfikowane są w dwóch klasach, w zależności od zawartości azbestu, rodzaju zastosowanego spoiwa i gęstości objętościowej wyrobu. W klasie pierwszej znajdują się wyroby określane jako miękkie o gęstości objętościowej mniejszej od 1000 kg/m3, zawierające powyżej 20% azbestu. Są to najczęściej wyroby tekstylne używane w celach ochronnych, jak koce gaśnicze, szczeliwa, uszczelki, płytki podłogowe oraz materiały i wykładziny cierne. Klasa druga obejmuje wyroby określane jako twarde o gęstości objętościowej powyżej 1000 kg/m3, zawierające poniżej 20% azbestu. Należą do nich płyty azbestowo-cementowe stosowane jako pokrycia dachowe, oraz płyty elewacyjne. Do tej grupy wyrobów należą także, produkowane w znacznie mniejszych ilościach, rury wykorzystywane w instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych oraz jako przewody kominowe.
Produkty azbestowe stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Szczególnie groźne dla zdrowia są drobne włókna azbestu wnikające do płuc. Wyroby azbestowe, należące do klasy pierwszej łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym, czemu towarzyszy znaczna emisja włókien azbestu do otoczenia. W wyrobach należących do klasy drugiej włókna azbestowe są mocno związane i w przypadku mechanicznego uszkodzenia emisja azbestu do otoczenia jest stosunkowo niewielka, natomiast duże niebezpieczeństwo dla zdrowia stwarza mechaniczna obróbka tych wyrobów. Z uwagi na szkodliwe działanie azbestu od kilku lat istnieje zakaz używania wyrobów azbestowych w budownictwie, a istniejące materiały są systematycznie usuwane. Jednak nawet usuwanie i utylizacja materiałów zawierających azbest stwarza zagrożenia zdrowotne dla osób zatrudnionych przy wykonywaniu tych czynności. Zagrożenie zdrowia występuje wtedy, gdy azbest pojawia się w formie włókien wystarczająco drobnych, by zostały wchłonięte przez płuca. Dopóki włókna nie są uwalniane do powietrza i nie następuje ich wdychanie, wyroby azbestowe nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.
Włókna azbestowe są przyczyną wielu niebezpiecznych i nieuleczalnych chorób. Jedną z nich jest azbestoza, powodowana przez włókna azbestowe, wchłonięte do oskrzeli, które nie mogą być wydalone z dróg oddechowych. Osiadają one najczęściej w pęcherzykach płucnych i pomimo swoich mikroskopijnych rozmiarów zachowują bardzo dużą odporność na działanie enzymów i wszelkich związków obronnych wytwarzanych przez ludzki organizm. Nieusunięte mikrowłókna zostają otoczone warstwą martwych komórek, co w sposób istotny ogranicza zdolność pęcherzyków płucnych do wymiany gazów, ogranicza przestrzeń przepływu krwi i powoduje wzmożoną pracę serca. Okres inkubacyjny choroby przekracza dziesięć lat, a symptomy chorobowe mogą wystąpić nawet po dwudziestu latach. Oznaką pojawienia się choroby jest krótki, płytki oddech występujący nawet przy małym wysiłku. Okres od zaistnienia choroby do śmierci jest uzależniony od ilości wchłoniętego azbestu i czasu przebywania w skażonym środowisku. Małe ilości azbestu wchłaniane w długim okresie, podobnie jak duże dawki pyłu azbestowego nawet w relatywnie krótkim okresie mogą wywołać nieodwracalne zmiany w płucach.
Pył azbestowy może wywołać również śmiertelną chorobę nowotworową opłucnej i otrzewnej. Okres inkubacji nowotworu może trwać od 20-tu do nawet 40-tu lat, ale znane są również przypadki zachorowań już po upływie kilkunastu lat od pierwszego kontaktu z azbestem. Dotychczas najwięcej przypadków zachorowań wystąpiło wśród osób związanych z produkcją i obróbką wyrobów azbestowych, chociaż zanotowano także przypadki zachorowań wśród osób, których kontakt z pyłem azbestowym był sporadyczny. Pierwszymi objawami choroby są bóle w klatce piersiowej lub w jamie brzusznej.
W naszym kraju brak jest dokładnych danych dotyczących liczby osób zagrożonych chorobami wywołanymi działaniem azbestu. Nadal też istnieje skażenie środowiska pyłem azbestowym, pochodzącym zarówno ze składowania odpadów azbestowych jak i z uszkodzonych elementów pokryć dachowych i elewacyjnych. Należy pamiętać, że akcja usuwania pokryć azbestowych z istniejących budynków powinna być prowadzona przez profesjonalne, przeszkolone ekipy, wyposażone w odpowiedni do tego celu sprzęt.